Wielen zijn een vaak ondergewaardeerd onderdeel van de fiets. Zolang er maar wielen op zitten is het goed. Niets is minder waar. Wielen hebben een enorm grote invloed op het rijgedrag. Vooral het gewicht van wielen is bepalend, maar ook de sterkte/stijfheid. Eigenlijk is het altijd belangrijk naar een goede combinatie te zoeken van sterkte/stijfheid in relatie tot gewicht. Maar ja, zoals met alle goede dingen, hangt er aan de goede combinaties een leuk prijskaartje. Toch is dit een onderdeel waar ik niet zo snel concessies zou doen.

Een wiel is opgebouwd uit een velg (met band), spaken en een naaf. In de naaf zitten dan weer een as die in lagers draait. Echter voor het gemak noem ik deze samen de naaf. Hieronder een plaatje met de verschillende onderdelen weergegeven.

Een velg kan gemaakt zijn van staal, aluminium of carbon. De stalen velg is goedkoop en sterk, maar heeft als nadeel zijn gewicht. Vaak zie je daarom in de duurdere fietsen een aluminium velg toegepast worden. In de racerij (en de hobby sferen) worden carbon velgen toegepast, maar deze zijn vaak behoorlijk aan de prijs.

Ook spaken kunnen uit staal en aluminium gemaakt worden. Stalen spaken kunnen verdund zijn, de zogenaamde “butted” spaken. Je hebt daarin verschillende varianten: double of triple butted (2x of 3x verschillende diameters). Ook heb je naast de standaard ronde spaken ook de Aero spaken. Aero spaken zijn platte spaken die door hun vorm aërodynamische zijn, vandaar de naam.

Het spaakpatroon kan ook nog variëren. Het plaatje hierboven heeft een zgn. radiaal patroon. Dit is eigenlijk alleen maar toepasbaar bij voorwielen. Dit heeft alles te maken met het feit dat radiaal gespaakte wielen maar moeilijk een moment over kunnen brengen zoals dat bij het achterwiel (de aandrijving) plaatsvindt. Sommige achterwielen hebben aan de aangedreven zijde (de kant van de cassette of tandwielen) een radiaal patroon, maar de niet-aangedreven zijde is vaak gekruisd gespaakt.